Topraktan yatırım sadece arsa satın almakla sınırlı değildir. Yatırımcılar farklı modellerle sürece katılabilir. Her modelin yapısı, avantajı ve yönetim şekli farklıdır.
İki temel model öne çıkar:
- Arsa Karşılığı Daire
- Kooperatif Modeli.
1. Arsa Karşılığı Daire Modeli
Bu modelde yatırımcılar arsa hissesi alır. Arsa tapusu hisseli olarak yatırımcılara verilir. Proje tamamlandığında her hissedara anahtar teslim daire verilir.
Örneğin, yüz hisseli bir arsa düşünelim. Her yatırımcı sahip olduğu hisse oranında daire sahibi olur. Paylaşımlar genellikle projenin başında belirlenir. Mimari plan netleştikçe daire seçimi kesinleşir.
Bu modelde arsa mülkiyeti şeffaftır. Hissedarlar Tapu Sicil Müdürlüğü’nde kayıtlı olur. Yatırımcının tapusu vardır, güven unsuru yüksektir. İnşaat sonrası teslim edilen bağımsız bölümler resmileştirilir.
2. Kooperatif Modeli
Kooperatif modeli, ortaklık esasına dayanır. Arsa tapusu kooperatif adına çıkarılır, bireysel tapu alınmaz. Yatırımcılar kooperatif üyesi olarak sürece katılır. İstediği zaman kolayca üyeliğini devredebilir.
Bu modelde planlama ve yönetim kooperatif yönetimi tarafından yapılır. Üyeler aidat ödeyerek projeyi finanse eder. Daire dağılımı, kura ya da önceden belirlenmiş listelerle yapılır.
Kooperatif modeli daha organize ve merkezi bir yapı sunar. Birçok vergi avantajı vardır. Ancak bireysel tapu, inşaat tamamlandıktan sonra alınır. Yatırımcının bireysel tapusu başlangıçta bulunmaz. Bu nedenle profesyonel ve şeffaf kooperatif yönetimi gerekir.
Hangisi Tercih Edilmeli?
Her iki modelin de avantajları bulunur. Tapulu model, yatırımcıya doğrudan güven sağlar. Kooperatif modeli ise daha sistematik ve ortaklığa dayalıdır.
Karar verirken şeffaflık, yönetim deneyimi ve mali yapı değerlendirilmelidir. Topraktan yatırımda model kadar, modeli yöneten ekip de kritiktir. Doğru model, doğru kazanç sağlar.
